Het Pact van Marrakech ?

“De vijver is leeg : er zitten geen vissen meer in en ik denk dat er zelfs geen water meer in staat.” Zo beschrijf ik al jaren de IT-recruteringsmarkt in ons land. Technologiebedrijven en andere bedrijven konden het tij keren door massaal een beroep te doen op offshore krachten vanuit het buitenland, India of de oostbloklanden bijvoorbeeld. Nu boren de VDAB en werkgeversfederaties Agoria en VOKA de piste aan van de selectieve economische migratie.

Tegen 2030 zullen er in Vlaanderen 55.000 digitale experts nodig zijn, en op dit moment zijn er al bijna 10.000 vacatures. De cijfers liegen niet. Het proefproject met het aantrekken van 30 Marokkaanse IT’ers lijkt dan ook een druppel op een hete plaat. Het project zou echter snel opschaalbaar zijn, ook al door de versoepeling van de wettelijke regels voor migratie. Mij lijkt het dat dit project slechts een deel van het probleem kan oplossen.

Met het uitnodigen van gastarbeiders heeft België een lang verleden. Turken, Italianen en Marokkanen nodigden we zelf uit om naar hier te verhuizen en aan de slag te gaan in onze mijnen en in de textielindustrie. Die migratie bestaat al enkele generaties en we weten wat de probleemkanten ervan zijn. Ook voor IT’ers zal een sterke integratie van in het begin nodig zijn, en dat kan vooral door het aanleren van het Nederlands in Vlaanderen en zeker Brussel. Anders wordt de weg naar werk, zelfs als hooggeschoolde, lastig.

Bedrijven die hier gevestigd zijn, houden zich beter aan een “mix” van recruteringsinstrumenten. Een belangrijk instrument is en blijft de interne opleiding. Investeren in het gericht bij- en omscholen van eigen mensen blijft een moeilijke uitdaging. Die mag echter niet uit het oog verloren worden, omdat migratie en offshore gemakkelijker te hanteren recruteringsinstrumenten zouden zijn. Zelfs pure IT-bedrijven zien zich genoodzaakt eigen werknemers om te scholen om bij te blijven met de snel evoluerende digitale vaardigheden en dito technologieën. Dat maakt de uitdaging voor andere bedrijven alleen maar groter.

De overheid, samen uiteraard met de technologiefederaties, mag niet uit het oog verliezen om studenten van jongs af aan warm te maken voor STEM-studierichtingen. De echte permanente oplossing zit op lange termijn daar.

Tussen Kerst en Nieuwjaar was ik op bezoek in Marrakech. In het nieuwe stadsgedeelte zag ik daar “une école d’enseignement supérieur” waar zowel horeca-opleidingen als IT-opleidingen worden aangeboden. Op het eerste zicht misschien een vreemde combinatie, maar het zijn wel de twee grote… knelpuntberoepen (jawel) in een toeristische en zich ontwikkelende stad als Marrakech. Ook in India als traditioneel offshore-land voor IT krijgt een eigen binnenlandse markt zeer snel concrete vorm. En ik ga ervan uit dat de meesten het nog altijd verkiezen om in eigen land en dicht bij eigen familie te werken, zeker met de technologische connectiviteit die we nu kennen. De wereld is een dorp…

Kris Poté, vice president Capgemini, 15/1/19. Published in Computable, January 2019.