En hoe zou het nu met thuiswerken zijn ?
Het afgelopen jaar hebben we met velen van thuis gewerkt, op een schaal als nooit tevoren. De piek lag in april 2020, toen volgens een ruime steekproef van HR-dienstenbedrijf Attentia in ons land 41% van de bedienden telewerkuren klopten. Dat was tijdens de eerste lockdown. In november werd thuiswerken opnieuw verplicht gemaakt, met als gevolg dat opnieuw een kleine 33% van de bedienden telewerkuren presteerden. Bij directie en kaderleden steeg dit percentage zelfs tot 40% in die periode. Wat hebben we uit deze uitzonderlijke momenten nu geleerd ?
Thuiswerk heeft uiteraard een psychologische impact op de werknemers. We zijn in 24 uur plots overgeschakeld op een fundamenteel andere manier van werken, “du jamais vu” ! En dat heeft zo zijn gevolgen. Proberen we eerst even in de huid van de werknemer te kruipen. IT-adviesbedrijf Capgemini heeft daar wereldwijd onderzoek naar gedaan op het einde van 2020. Daaruit blijkt dat thuiswerk een blijver kan worden, tenminste als er wordt tegemoet gekomen aan vijf belangrijke bekommernissen van werknemers.
De gedachte altijd online te moeten zijn, zet een ongezonde druk. Daar klaagt 56% van de ondervraagden over. Dit leidt volgens hen tot een onderhuids stressgevoel en brengt een risico op burn-out. Ook met strikte de digitale opvolging en controle van sommige werkgevers, zit het niet snor. Overdreven micro-management, vinden de meesten. Elk foutje wordt gezien en desgevallend afgestraft. Een kleine meerderheid heeft ook de indruk dat telewerken een bevordering in de weg kan staan. Nieuwkomers dan weer verklaren moeilijk vat te krijgen op de bedrijfswaarden, omdat ze via de digitale kanalen te weinig aan informele netwerking kunnen doen. Over dat laatste klaagt bovendien bijna iedereen. En de interne uitdagingen op het werk komen nu niet meer enkel van de collega’s op kantoor, maar van overal in het bedrijf. Dat geldt zeker in internationale bedrijven, waar werknemers van overal mogen werken zolang er maar resultaat geboekt wordt.
En hoe denken de werkgevers vandaag over telewerken ? Daar horen we verschillende versies. Recent onderzoek van de Nationale Bank en Attentia toont aan dat werkgevers vooral een negatieve invloed zien op de productiviteit. Uit andere bronnen vernemen we dan weer dat werkgevers de productiviteit juist zien verhogen en erop tellen dat ze hiervan een stukje kunnen behouden in het post-Corona tijdperk. Bij hen vormt zich een consensus dat een hybride en flexibele aanpak wellicht het model van de toekomst wordt, met een evenredige verdeling tussen kantoor- en afstandswerk. Het kantoor wordt dan eerder een ontmoetingsplek. Het gevoel van professionele verbondenheid zal afhangen van hoe we kunnen omgaan met nieuwe werkrituelen en met nieuwe digitale gemeenschappen. Iets zegt me dat de generatie van Coronalisten (geboren in de 20-tiger jaren van deze eeuw) daar in de toekomst perfect zal weten mee om te gaan. Nog een kwarteeuw wachten dus… Nu al zijn bedrijven op zoek naar een veilige haven om te werken, in de wetenschap dat er nog gezondheids- of economische crisissen (zullen) komen.
Laat ons tenslotte ook niet vergeten dat thuiswerken een gigantische invloed heeft op het fileleed en de CO² uitstoot. Maatschappelijk heeft afstandswerken enorme voordelen. Bij vele bedrijven (tenminste diegene die minder last hadden van de Corona pandemie) merken we dat de milieu-indicatoren er een stuk beter uitzien, en in een paar maanden zijn terugzakt tot waarden die men amper binnen een paar jaren dacht te bereiken. Dat de reis- en brandstoffactuur drastisch ging zakken, blijkt ondertussen ook een feit. Zelfs het ziekteverzuim lijkt er niet onder te lijden, althans in de dienstensector. Bij de vraag dus hoe het nu is met thuiswerken, is het antwoord dus overwegend positief. Maar het wordt nog een lange weg om afstandswerken echt ingeburgerd te krijgen, en niet enkel als een oplossing om tijdelijk een crisis aan te pakken. We zullen zien, zei de blinde…
(Kris Poté, vice president Capgemini, 4/1/2021)